Wyroby z mleka koziego.

Kozy to zwierzęta przywodzące na myśl raczej same pozytywne skojarzenia. Lubiane zarówno przez dorosłych, jak i przez dzieci. Niewielkie, puszyste, męczące i niesamowicie towarzyskie. Mało kto wie, że były to jedne z pierwszych udomowionych i hodowlanych ssaków na polskiej wsi. Ich łatwość w hodowli oraz znoszenie nawet trudnych, górskich warunków pogodowych pozwalały na ich obecność w gospodarstwach rolnych. Bujne, zielono-kwieciste łąki, gęste, świeże trawy… to ulubione pożywienie każdej kózki. Te pasące się na polanie zwierzaki również dzisiaj urozmaicają krajobraz Naszych pastwisk.

Dzięki nim mamy dostęp do smacznych, wielowartościowych produktów. Bowiem to mleko kozie jest jednym z najzdrowszych nabiałów, po które sięgamy. Z tej płynnej substancji wytwarzane są jogurty, sery oraz twarogi. Znakomite zamienniki dla ich krowich i o wiele mniej wartościowych odpowiedników.

Produkty kozie posiadają charakterystyczny, lekko słodkawy smak. Niektórzy uważają, że odstraszający jest zapach sera koziego. Kto jednak miał okazję jego skosztować z całą pewnością stwierdzi, że jest praktycznie bezwonny lub ewentualnie ma delikatny „kozi” aromat.

Niezwykle cenny jest już sam skład mleka koziego, gdyż zbliżony do składu mleka kobiecego. Dlatego też jest ono o wiele łatwiej przez Nas przyswajane. Jego bogaty skład mineralny wpływa korzystnie na sprawne funkcjonowanie metabolizmu oraz wzmocnienie odporności. Zawiera spore ilości wapnia, fosforu, potasu, a także witaminy A, D (zwłaszcza D3, wspomagającej przyswajanie wapnia, a co za tym idzie wzmacnianie kości i zębów), E, witamin z grupy B (B1, B2 oraz B13 – zwanej kwasem orotowym odpowiedzialnym za budowę komórek), PP oraz witaminy C. Jest ono źródłem niacyny i biotyny oraz związków mineralnych, tj. magnez i wapń, których proporcje są o wiele bardziej korzystne niż w przypadku mleka krowiego. Poza tym znajdują się w nim kwasy omega-6 oraz kwasy tłuszczowe średnio nasycone, które nie odkładają się w Naszym ciele w postaci tkanki tłuszczowej. Dodatkowo w serze kozim odnajdziemy dobrze przyswajalne przez ludzki organizm żelazo. Kwas foliowy jest natomiast bardzo ważnym składnikiem w diecie kobiet – zwłaszcza spodziewających się dziecka. Naukowcy mówią, że już dzienne spożycie 10 dag półtłustego koziego sera uzupełnia dzienne zapotrzebowanie na wszystkie tego rodzaju składniki odżywcze. Niewątpliwą zaletą przetworów z mleka koziego jest brak w ich składzie metali ciężkich. Koza to cudotwórczyni! Jako jedyna potrafi przefiltrować wszelkiego rodzaju szkodliwe substancje, które trafią do jej organizmu, odizolować, aby jej samej nie zaszkodziły, a następnie wydalić je. Za tą niesamowitą umiejętność odpowiada flora bakteryjna kozy, która odkwasza organizm i chroni go przed zanieczyszczeniami.

Niewątpliwie przetworem z mleka koziego, na który warto zwrócić swoją uwagę jest ser. W Naszej wegetariańskiej sztuce kulinarnej wykorzystujemy tylko sery z mleka surowego – niepasteryzowanego. Najlepsze są sery dojrzewające, wyrabiane w małych, tradycyjnych gospodarstwach. Zachowują one wówczas wszelkie walory smakowe. Ser kozi jest bogaty w białko, cynk, kwas foliowy oraz witaminy wspierającą prawidłową pracę mózgu, kości, stawów, mięśni, nerek oraz serca. Ser kozi łączony jest nie tylko z pieczywem. Wspaniale smakuje też na gorąco z dodatkami rukoli, sałaty, orzechów, miodu cebuli czy buraków. Ser twarogowy nadaje się do pierogów, nadzienia naleśnikowego, a nawet sernika. Według niektórych kulinarnych smakoszy to ser wręcz stworzony dla kuchni włoskiej.

Produkty z mleka koziego są poza tym idealne dla alergików. Zwłaszcza osób, nietolerujących mleka krowiego. Tzw. „skaza białkowa” wynika z zawartości w mleku krowim kazeiny – silnego środka uczulającego. Białko mleka koziego posiada jej znacznie mniejsze ilości. Również zawartość laktozy – cukru mlecznego – jest minimalna, dlatego też spożywanie przetworów kozich sprzyja diabetykom. Jest natomiast źródłem oligosacharydów, działających niczym naturalny probiotyk. To, co równie zachęcające do spożycia mleka koziego oraz produktów z jego wyrabianych to jego lekkostrawność. Nie utrudnia ono wytwarzania się w organizmie enzymów trawiących. Produkty kozie są więc polecane zarówno młodszym, jak i starszym, osobom, chorującym na astmę oraz wrzody żołądka.

Należy pamiętać, że tak jak i każdy inny produkt i ten nie musi wszystkim sprzyjać. Szczególnie ostrożne powinny być młode mamy, karmiące swoje dzieci. Bowiem spora ilość związków mineralnych zawartych w mleku kozim może stanowić obciążenie dla ich małych organizmów – zwłaszcza wątroby i nerek.

Mimo, że w Polsce wyroby z mleka koziego dopiero zaczynają przeżywać swój renesans, już znajdują swoje szerokie zastosowanie w Naszej kuchni. Powoli, krok po kroku odkrywamy szereg ich zalet – walorów smakowych, zapachowych, czyli tych które niegdyś odstraszały – i sięgamy zarówno po samo mleko, jak i jogurty czy sery. Bez wątpienia to zdrowy i wartościowy produkt.